Niemojowice są miejscowością znajdującą się we wschodniej części Gminy Żarnów. Leżą przy asfaltowej drodze gminnej Żarnów – Niemojowice – Nadole – las Sikorszczyzna. Są sołectwem, którego terytorium zaliczane jest do największych w Naszej Gminie. Granice sołectwa od strony wschodniej są również granicami powiatu i województwa. Niemojowice stały się znane w regionie i kraju z powodu wybudowania tam nowoczesnego Domu Pomocy Społecznej, który został uroczyście otwarty pod koniec 2012 roku. W ostatnich latach, na terenie wsi prowadzonych było i jest kilka innych, również ważnych inwestycji gminnych.
Niemojowice (leżące nad rzeką Wąglanką) mają atrakcyjne położenie i są miejscem turystycznej ekspansji letników, którzy wznoszą tam swe letniskowe obiekty. Wieś położona jest na wysokości ok. 200 m n.p.m. i ma bardzo ciekawą historię, w ogóle nieznaną mieszkańcom regionu. W łacińskich dokumentach średniowiecznych wieś określono mianem Nyemoyevycze, a później w polskich źródłach – Niemojewice. Według etymologów słowo vice lub vicis może mieć tu podstawowe znaczenie. Na podstawie „Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” Władysława Kopalińskiego, dawniej nazywano tak zmianę, los, miejsce, rolę lub zadanie. Żartobliwie można by stwierdzić, że kiedyś ktoś mógł zadać pytanie: czyje wice? Na to mogła być udzielona odpowiedź: nie moje. I tak być może powstała nazwa „Nie-moje-wice”. Jeszcze w latach powojennych wieś nazywano i w dokumentach urzędowych zapisywano „Niemojewice”, ale już współcześnie stosowana jest nazwa „Niemojowice” (w tym artykule stosujemy obydwie nazwy). Warto zaznaczyć, iż dawniej istniała również inna wieś Niemojewice, która została włączona do granic administracyjnych miasta Warka (w woj. mazowieckim).
|
Wieś Niemojowice znana była w już średniowieczu, pisał o jej istnieniu arcybiskup gnieźnieński i prymas Jan Łaski w „Liber beneficiorum”. Pod względem przynależności kościelnej, od wieków należała do parafii św. Mikołaja w Żarnowie. Mieszkańcy wsi płacili żarnowskim wikariuszom dziesięcinę wartości pół grzywny rocznego dochodu. Był to obowiązkowy podatek, świadczenie pieniężne lub rzeczowe w postaci dziesiątej części swojego dochodu na rzecz Kościoła, przeznaczone głównie na rzecz utrzymania duchowieństwa. Pod koniec XIX wieku, według „Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego i W. Walewskiego, wieś wchodziła w skład gminy Sworzyce w powiecie opoczyńskim. Miejscowość położona była od Opoczna w odległości 13 wiorst (1 wiorsta = 1067 m). Na terenie wsi istniał młyn wodny. Eksploatowano tu także pokłady rudy żelaza oraz kamienia budulcowego (świadczyć o tym może część wsi o nazwie Rudne Doły). W XIX wieku nastąpił rozkwit osadnictwa. W 1827 roku było tam 17 domów i 137 mieszkańców, a w 1880 roku wieś miała już 30 domów i 325 mieszkańców (rodziny były wówczas wielopokoleniowe i wielodzietne). W skład ówczesnych Niemojewic wchodził duży folwark, mający powierzchnię 1025 mórg (1 morga = 0,56 ha) w 1/3 zalesiony, a także tereny, na których gospodarowali włościanie o obszarze 296 mórg. W terenach folwarcznych dominowały grunty orne, łąki i pastwiska, a zabudowania majątku stanowiły 3 domy murowane i 16 drewnianych. W 1920 roku, wspólnym wysiłkiem władz powiatowych i gminnych, a także miejscowego ziemiaństwa i chłopów, założono w Niemojewicach szkołę, która istniała do lat 90-tych XX wieku. Godnym podkreślenia jest fakt, że w okresie okupacji prowadzono tam tajne nauczanie. W ostatniej fazie istnienia szkoły, był tam punkt filialny Szkoły Podstawowej w Żarnowie, którym kierował ś.p. Henryk Jabłoński. Szkołę ostatecznie zlikwidowano, a wszystkich uczniów przeniesiono do Żarnowa. Godnym podkreślenia jest fakt, iż Niemojowice w latach II wojny światowej były jedną z baz „Partyzanckiego Królestwa” w rejonie Żarnowa, gdzie wielokrotnie bywali partyzanci i toczyły się krwawe walki z hitlerowcami (czego dowodem są liczne niewypały i niewybuchy, znajdowane w rejonie wsi). W Niemojewicach stacjonował słynny dowódca Adolf Pilch „Góra”, „Dolina”, legendarny dowódca słynnej „Grupy Kampinos” Armii Krajowej, który jesienią 1944 roku podporządkował się dowództwu 25 pp AK. W Górkach Niemojewskich 25 pułk piechoty Armii Krajowej uległ ostatecznemu rozwiązaniu. Po rozwiązaniu pułku, Adolf Pilch nie złożył jednak broni i w Niemojewicach stanął na czele konnego Oddziału „Doliny”, którym dowodził do 17 stycznia 1945 roku – wyzwolenia okolic Żarnowa przez Armię Czerwoną. Niemojowice do Gminy Żarnów należą od 1973 roku. Wieś od wieków wchodziła w skład powiatu opoczyńskiego, choć w latach 1927-1954 została przyłączona do powiatu koneckiego. Od czasów zaborów do 1954 roku wieś należała do gminy Sworzyce z siedzibą w Grabkowie (początkowo w pow. opoczyńskim, a później koneckim). W 1954 roku wieś włączono do gromady Bronów (w pow. opoczyńskim), do której zaliczono również Paszkowice. W 1958 roku gromadę Bronów zlikwidowano, a cały jej teren włączono do gromady Żarnów. Po likwidacji gromad i powstaniu gmin w obecnym kształcie, w 1973 roku Niemojowice weszły w skład gminy Żarnów. Dodatkową ciekawostkę niech stanowi jeszcze fakt, iż przez stulecia główna droga prowadząca z Żarnowa do Opoczna wiodła przez Niemojowice i Białaczów, a nie tak, jak obecnie, przez Miedznę Murowaną i Wąglany. Tyle o nieznanej historii wsi. Trzeba przyznać, że jest dość interesująca i warto ją było przybliżyć mieszkańcom… |
W okresie współczesnym wieś składa się z trzech części: Niemojowice Nowiny, Niemojowice Kolonia i Niemojowice Górki, z których każda miała kiedyś swojego sołtysa. Obecnie wieś liczy 242 mieszkańców.
Inicjatywa wybudowania świetlicy w Niemojowicach została zgłoszona w 2011 roku, a pierwszy etap budowy obiektu w stanie surowym otwartym został przez gminę wykonany w 2012 roku. Postanowiono realizować identyczny projekt, jak w Malkowie, który władzom samorządowym oraz radnym najbardziej się spodobał. Przetarg na realizację zadania „Budowa świetlicy wiejskiej w miejscowości Niemojowice” wygrało Konsorcjum firm „BUDMAR” Marcina Stawiarskiego z Kawęczyna (gmina Masłowice, powiat radomszczański) oraz Firma Remontowo – Budowlana „DAW-BUD”, której właścicielem jest Daniel Wywiał z Rudnika Wielkiego (gm. Kamienica Polska, pow. częstochowski, woj. śląskie). Do przetargu nieograniczonego stanęło kilka przedsiębiorstw, m.in. z Piotrkowa Trybunalskiego, Tomaszowa Mazowieckiego, Radomia, Twardej, Sulejowa i Opoczna, jednak oferta wspomnianego konsorcjum okazała się najtańsza i najlepsza. Cena wybranej oferty wyniosła 190 tys. zł. Firma podjęła się wykonania robót ziemnych, fundamentów, podłoża pod posadzki, ścian parteru, stropów, ścian poddasza i kominów, konstrukcji i pokrycia dachu blachodachówką oraz ścianek działowych. Zadanie zostało zrealizowane w okresie wrzesień – grudzień 2012 roku. Całkowity koszt inwestycji kosztował gminę prawie 249 tys. zł, z czego 190 tys. zapłacono wykonawcy, a pozostałą kwotę stanowił m.in. koszt zakupu działki (ok. 40 tys. zł), wykonania dokumentacji technicznej, zakupu map, opłat przyłączeniowych i prowadzenia nadzoru inwestorskiego. Wspomniane koszty zostały całkowicie pokryte z budżetu gminy, a na budowę zaciągnięto kredyt. W Niemojowicach powstaje (taki sam, jak w Malkowie) funkcjonalny obiekt z poddaszem nieużytkowym o powierzchni zabudowy ogółem 228 m2 (w tym budynek – 145 m2), w skład którego wchodzić będą dwie pomieszczenia świetlicowe (75m2 i 25 m2), pomieszczenia magazynowe i gospodarcze (kuchnia), toaleta i wc dla niepełnosprawnych, korytarz, kotłownia oraz duży taras (o wymiarach 10 x 4,5 m) z odrębnym wejściem. Kubatura obiektu wynosi ok. 1190 m3. Szczególną uwagę zwraca duża sala o wymiarach 13,3 x 5,7 m, która będzie wizytówką obiektu. Dla budynku zaplanowano podjazd dla niepełnosprawnych. Nad obiektem i wejściem głównym do budynku zbudowano dachy dwuspadowe, a nad tarasem dach jednospadowy. Obiekt przypomina okazały dworek w stylu staropolskim z centralnie usytuowanym głównym wejściem. Wymiary budynku to 14,20 x 12,40 m (+ taras 4,5 x 10 m), a szerokość elewacji frontowej wynosi 18,70 m. Przypomnijmy, iż identyczny projekt Gmina Żarnów realizuje w Malkowie.
Mieszkańcy Niemojowic są zadowoleni się z realizacji pierwszego etapu świetlicy wiejskiej w tej wsi i wzniesienia obiektu w stanie surowym zamkniętym. Wierzą, że w najbliższych latach nastąpią kolejne etapy budowy tego obiektu. Gdy środki na to pozwolą, inwestycja zapewne będzie realizowana…
